Bokkenrijders. De schande van Limburg 1
De hardvochtige vervolgingen, de tortuur, het (on)recht, de mythen en sagen. De al dan niet in groepsverband gepleegde misdaden, variërend van kruimeldiefstallen tot roofmoord. Eden op de duivel, bokken die door de lucht vlogen. Hele streken in rep en roer door het optreden van een (vermeende) bende. En dat allemaal in ‘ons’ Limburg.
Traden er werkelijk georganiseerde groepen misdadigers op? Waren, afgezien van een harde kern criminelen, de meesten niet armlastige eenvoudigen van geest? Hard getroffen door economische tegenwind, misoogsten en strenge winters, en zonder enig sociaal vangnet? Protocommunisten, revolutionairen, verlopen soldateska of papenvreters? Slachtoffers van een vermolmd rechtssysteem met een rampzalige tortuurpraktijk? Spookbeeld, tunnelvisie? Een gerechtelijke dwaling die haar weerga in Nederland niet kent?
Al eeuwenlang boeit het thema Bokkenrijders vele lezers, historici en andere geïnteresseerden.
Eén van hen is François Van Gehuchten (Geel, 1957), een van de medeoprichters van het Bokkenrijdersgenootschap. Jaren geleden besloot hij niet passief te blijven. Als historicus kon hij maar één ding doen: zelf de archieven in en onderzoek doen. In 2002 resulteerde dat in het boek Bokkenrijders. Late heksenprocessen in Limburg (Opglabbeek, 2002). In deze uitgave werden voornamelijk de processen in het huidige Belgisch Limburg onder de loep genomen.
Een vervolg kon niet uitblijven: een onderzoek naar de bokkenrijdersprocessen in de rechtsgebieden van wat nu Nederlands Limburg is. De resultaten waren interessant, en vooral rijk van stof. Wij presenteren nu het eerste deel, handelend over de vervolgingen van 1743-1745 en 1750-1752. In het najaar (november 2014) volgt De schande van Limburg II. Het derde en grootste Bokkenrijdersproces 1771-1777. Beide delen zijn uiteraard complementair, maar kunnen ook los van elkaar gelezen worden. Lees en huiver. Maar geniet vooral van een ongemeen interessante, maar ook treurige episode in de Limburgse geschiedenis. Vlot geschreven door een auteur die weet waarover hij schrijft.
De eindredactie is van Mark van Dijk.
Meer over de auteur
François Van Gehuchten (Geel, 1957) studeerde moderne geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Leuven (1975-1980), afdeling Nieuwe Tijd.Vooral de 17de en 18de eeuw bestudeerde hij vrij intens. Het was de periode van godsdienst- en vrijheidsstrijd, maar ook van heksenwaan en spookprocessen.Na eerdere studies over bendevorming in de 18de eeuw en de Boerenkrijg, een landelijke opstand tegen de Franse Republiek (1798) begon hij van af 1998 aan de studie over bokkenrijders in Belgisch Limburg wat resulteerde in een lijvige publicatie over de vier processen die in West-Limburg werden gevoerd. In 2003 was hij medeoprichter van het Internationaal Bokkenrijdersgenootschap (NL-B-D).
Vanaf 2007 begon hij intens de procesakten van Nederlands Limburg te bestuderen wat resulteert in De schande van Limburg I, waarin de eerste twee monsterprocessen worden beschreven (1743-1752). Later volgt een tweede deel over de derde en laatste vervolging van bokkenrijders in de landen van Overmaas.
